«ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΒΟΥΛΗΣΗ» ΛΕΕΙ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟΣ ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ

Δεν έχουμε ελεύθερη βούληση λέει βραβευμένος νευροεπιστήμονας.

Ο Robert Sapolsky, ο 66χρονος διάσημος νευροβιολόγος του Στάνφορντ, έχει μια αρκετά αμφιλεγόμενη άποψη για τη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης. Δεν πιστεύει ότι υπάρχει «ελεύθερη βούληση»!

Ο “GENIUS GRANT” TOY ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ MAcARTHUR ΠΡΟΚΑΛΕΙ…

Αποδέκτης της υποτροφίας «Genius Grant” του ιδρύματος MacArthur σε ηλικία 30 ετών, ο Sapolsky έχει περάσει πάνω από τέσσερις δεκαετίες μελετώντας εκτενώς τη συμπεριφορά ανθρώπων και πρωτευόντων.

Το νέο του βιβλίο, “Determined: Life Without Free Will”, αποτελεί μια σκληρή αποδόμηση των βασικών επιχειρημάτων υπέρ της ανθρώπινης βούλησης. Η ετυμηγορία του είναι ότι σχεδόν ό,τι κάνουμε βασίζεται στη βιολογία, την ανατροφή, τις περιστάσεις και ό,τι η ζωή μας «ρίχνει» στο διάβα μας. Είμαστε, όπως κάθε ζωντανός οργανισμός, απλές «βιολογικές μηχανές», λέει.

«Ο κόσμος είναι πραγματικά μπερδεμένος και γίνεται πολύ, πολύ πιο άδικος από το γεγονός ότι ανταμείβουμε κάποιους ανθρώπους και τιμωρούμε κάποιους άλλους για πράγματα που δεν έχουν τον έλεγχο», επισημαίνει στους LA Times. “Δεν έχουμε ελεύθερη βούληση. Σταματήστε να μας αποδίδετε πράγματα που δεν υπάρχουν.”ΒΟΥΛΗΣΗ

“Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΧΡΗΣΤΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ»

Είναι μια ακραία πεποίθηση, σίγουρα, και μπορεί να αισθάνεται κανείς άβολα ακούγοντάς την. Αλλά όπως υποστηρίζει ο Sapolsky, ακόμη και μια μικρή, υποτιθέμενη απόφαση όπως αυτή είναι προκαθορισμένη.

Η ιδέα ότι η ελεύθερη βούληση σημαίνει ότι είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις μας είναι ένας «εντελώς άχρηστος ορισμός», αναφέρει στους New York Times.

«Για να υπάρξει αυτό το είδος ελεύθερης βούλησης, θα έπρεπε να λειτουργεί σε βιολογικό επίπεδο εντελώς ανεξάρτητα από την ιστορία  του συγκεκριμένου οργανισμού». Θα μπορούσατε να αναγνωρίσετε τους νευρώνες που προκάλεσαν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά και δεν θα είχε σημασία τι έκανε οποιοσδήποτε άλλος νευρώνας στον εγκέφαλο, ποιο ήταν το περιβάλλον, ποια ήταν τα επίπεδα ορμονών του ατόμου, σε ποια κουλτούρα ανατράφηκαν. Αλλά έχει σημασία! Περνάμε όλη μας τη ζωή υπό την προϋπόθεση να ανταποκρινόμαστε σε διαφορετικά ερεθίσματα – μια άσχημη μυρωδιά, για παράδειγμα. Το πώς ενεργούμε μπροστά σε αυτή τη μυρωδιά καθορίζεται από τη γενετική μας, τη γενετική που προγραμμάτισε τους οσφρητικούς υποδοχείς μας και τι είμαστε προετοιμασμένοι να κάνουμε κατά τη διάρκεια της ανατροφής μας ως απάντηση σε αυτή την αντίληψη. Σε κάθε ουσιαστική συγκυρία, λαμβάνουμε αποφάσεις με βάση τα γούστα και τις προτιμήσεις, τις αξίες και τον χαρακτήρα μας, επισημαίνει  στους NYT.ΒΟΥΛΗΣΗ

«ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΜΕ ΜΟΝΟ ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΜΕ»

Ο Robert Sapolsky επισημαίνει ότι όλα αυτά προέρχονται από κάπου, και το μυαλό μας δεν ενεργεί ανεξάρτητα από αυτά. Η διαδικασία είναι βαθύτερη.

«Εάν η ελεύθερη βούληση είναι απάτη», λέει ο Sapolsky, «τότε η ηθική ευθύνη δεν θα υπήρχε. Θα μπορούσαμε μόνο να «αναλάβουμε» αυτό που κάνουμε – συμπεριλαμβανομένων των ηθικών αποφάσεων – με μια καθαρά μηχανική έννοια».ΒΟΥΛΗΣΗ

«ΛΑΜΠΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ, ΑΛΛΑ ΤΕΛΕΙΩΣ ΛΑΘΟΣ!» ΛΕΕΙ ΔΙΑΣΗΜΟΣ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΣ ΤΟΥ

Ο Peter U. Tse, νευροεπιστήμονας στο Dartmouth College, χαρακτηρίζει τον Sapolsky «λαμπρό αλλά εντελώς λάθος, επισημαίνοντας.
«Αυτοί που προωθούν την ιδέα ότι δεν είμαστε παρά ντετερμινιστικές βιοχημικές μαριονέτες είναι υπεύθυνοι για την ενίσχυση της ψυχολογικής ταλαιπωρίας και της απελπισίας σε αυτόν τον κόσμο», αναφέρει στους The LA Times.ΒΟΥΛΗΣΗ

«ΕΙΝΑΙ ΓΕΛΟΙΟ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΟΤΙ ΚΑΤΙ ΚΑΛΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΜΗΧΑΝΗ»

Πάντως ο Sapolsky υποστηρίζει ότι θα ήθελε οι άνθρωποι να είναι ευτυχισμένοι, όχι να υποφέρουν – κάτι που, όπως παραδέχεται, μπορεί να μην ισχύει στο πλαίσιο του κύριου επιχειρήματός του.

«Είναι λογικά ανυπεράσπιστο, γελοίο, χωρίς νόημα να πιστεύεις ότι κάτι «καλό» μπορεί να συμβεί σε μια μηχανή», έχει γράψει σε άρθρο τουσύμφωνα με τους LA Times. «Παρ’ όλα αυτά, είμαι βέβαιος ότι είναι καλό να νιώθουν οι άνθρωποι λιγότερο πόνο και περισσότερη ευτυχία»…ΒΟΥΛΗΣΗ