Συνέντευξη στην Ειρήνη Θεοδοσίου
Μηνας Γιαγκου Καθηγητης Ανοσοβιολογιας-Μοριακης Βιολογιας ΑΠΘ
Νοσούν «στο φτερό» από τον θανατηφόρο Κορωνοϊό, σχεδόν ασυμπτωματικοί. Κάποιοι άλλοι της ίδιας ηλικίας, συχνά χωρίς υποκείμενα νοσήματα, δεν μπόρεσαν ποτέ να επανέλθουν και νικήθηκαν…
Οι λόγοι που ορισμένοι οργανισμοί αντιστέκονται σθεναρά έναντι του Covid19, ίσως είναι πολυπαραγοντικοί.
Σίγουρα όμως το θέμα αποτελεί σπαζοκεφαλιά για την Παγκόσμια Επιστημονική Κοινότητα.
Αποφεύγουμε να συζητήσουμε αν και ίσως γνωρίζουμε πως ήρθε η ώρα, ότι οι συνεχείς ανθρώπινες παρεμβάσεις στη φυσική πορεία των πραγμάτων (κάπνισμα, καισαρικές, αποφυγή θηλασμού, τοξικοί παράγοντες εργασίας, κ.λπ.) μας βγάζουν σε μονοπάτια καταστροφικά.
Η συζήτησή μας με τον καθηγητή Ανοσοβιολογίας-Μοριακής Βιολογίας ΑΠΘ, Μηνά Γιάγκου μας οδηγεί σε στοιχεία που δεν έχουν λάβει την έκταση που θα έπρεπε, στο πεδίο της ενημέρωσης.
Οι Έλληνες φαίνεται πως έχουμε ακόμη πλεονεκτήματα έναντι της απόκρισης του ιού, όπως το καθαρότερο περιβάλλον, η μεσογειακή διατροφή και ίσως το γονίδιο.
“η γέννηση με καισαρική δεν επιτρέπει στο έμβρυο να διανύσει τη φυσική διαδρομή μέσω του κόλπου, αποτρέποντας την επαφή του με μικροβιακούς και βακτηριακούς παράγοντες, που θα ενίσχυαν στη συνέχεια το ανοσοποιητικό του, αλλά και την εντερική του χλωρίδα”.
«Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΗ ΠΟΥ Η ΦΥΣΗ ΤΟΝ ΕΙΧΕ ΤΑΞΕΙ»
Γεννιόμαστε και ζούμε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας παραβιάζοντας συχνά την σιωπηρή «συμφωνία» ισορροπίας της φύσης με τον άνθρωπο και μάλιστα τις περισσότερες φορές, χωρίς προφανείς λόγους.
Ήταν θέμα χρόνου σύμφωνα με τους επιστήμονες να βρεθούμε σε ανίσχυρη θέση, ξένοι πια με αυτήν ακριβώς τη συνθήκη, που συντηρεί, προστατεύει και εξελίσσει τα δημιουργήματα της φύσης.
Ο Καθηγητής Μηνάς Γιάγκου, είναι από τους λίγους επιστήμονες που μιλούν για τη ρίζα του προβλήματος.
«Ο άνθρωπος απομακρύνθηκε από τη θέση που η φύση τον είχε τάξει. Εμποδίζει συχνά τη φυσική ωρίμανση και ανάπτυξη του ανοσοποιητικού του συστήματος. Έτσι, δυσκολεύεται αργότερα να αντιμετωπίσει ιούς, όπως ο Κορωνοϊός και άλλα παθογόνα.
Από τη γέννησή του ακόμη, δεν εκτίθεται σε παράγοντες του περιβάλλοντος με αποτέλεσμα, ο οργανισμός του αργότερα να μην τους αναγνωρίζει.
Το ανοσοβιολογικό μας σύστημα γίνεται ανώριμο και ελλειπές.
Φανταστείτε ότι η γέννηση με καισαρική δεν επιτρέπει στο έμβρυο να διανύσει τη φυσική διαδρομή μέσω του κόλπου, αποτρέποντας την επαφή του με μικροβιακούς και βακτηριακούς παράγοντες, που θα ενίσχυαν στη συνέχεια το ανοσοποιητικό του, αλλά και την εντερική του χλωρίδα.
Το ίδιο ισχύει και για τον θηλασμό, την αναγκαιότητα του οποίου ευτυχώς έχουν αποδεχθεί ολοένα και περισσότερες νέες μητέρες. Κι αυτά είναι δυο μόνο παραδείγματα της παρεμβατικότητας μας στην φυσική εξέλιξη των πραγμάτων».
«ΙΣΩΣ «ΔΕΝ ΚΟΥΜΠΩΝΕΙ» ΚΑΛΑ Ο ΙΟΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ»
Είναι δεδομένο ότι η χώρα μας έχει λιγότερες απώλειες σε σχέση με τις υπόλοιπες Ευρωπαικές χώρες. Κανείς δεν γνωρίζει σήμερα ωστόσο, αν αυτό οφείλεται μόνο στο έγκαιρο lockdown.
Ο κ. Γιάγκου, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο γονιδιακών παραγόντων, ειδικών μηχανισμών άμυνας και καλύτερων περιβαλλοντικών συνθηκών.
«Υπάρχει η πιθανότητα ο ιός αυτός να μην μπορεί να προσβάλλει τα δικά μας κύτταρα. Δεν αποκλείεται οι περισσότεροι Έλληνες να διαθέτουμε υποδοχείς στα κύτταρα μας, στους οποίους «δεν κουμπώνει» καλά ο ιός.
Ένας δεύτερος παράγοντας που μπορεί να ισχύει, είναι να διαθέτουμε ειδικούς μηχανισμούς άμυνας που εξουδετερώνουν τον ιό πριν αυτός προλάβει να μολύνει τα κύτταρά μας και να εγκαταστήσει τη λοίμωξη.
Ο τρίτος και ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας είναι οι περιβαλλοντικές συνθήκες της χώρας μας.
Σαφώς, ο ατμοσφαιρικός αέρας στην Ελλάδα είναι πολύ καλύτερος από άλλες, κυρίως Βιομηχανικές, χώρες.
Εφόσον λοιπόν δεν αντιμετωπίζουμε μεγάλα φαινόμενα ρύπανσης, αναπνέουμε καθαρότερο αέρα κι έτσι οι πνεύμονές μας βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση.
Βεβαίως αυτό προυποθέτει μια φυσιολογική ζωή, επιλογή μεσογειακής διατροφής, αποφυγή καπνίσματος και διαβίωση μακριά από τοξικές συνθήκες εργασίας.
Άρα, συγκριτικά με άλλες χώρες, έχουμε ένα ακόμη πλεονέκτημα άμυνας έναντι του ιού, ώστε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού να μην παρουσιάσει βαριά συμπτώματα εάν μολυνθεί».
Η Ελλάδα συμμετέχει στην Παγκοσμίου κλίμακας γενετική έρευνα ασθενών, με την ελπίδα να εντοπιστεί, αν υπάρχει, η «αχίλλειος πτέρνα» στο DNA των νοσούντων βαριά, ή η διαφορετικότητα των ασυμπτωματικών.
«Θα συγκριθεί το γονιδίωμα και τα στελέχη του ιού που έχουν απομονωθεί στη χώρα μας, αλλά και τα γονιδιώματα πρώην και νυν ασθενών από τα οποία απομονώθηκαν οι ιοί.
Ο στόχος είναι να προσδιοριστούν διαφορές στα γονιδιώματα μεταξύ των στελεχών του ιού, που έχουν μολύνει τα άτομα, όσο και στα γονιδιώματα των ατόμων που ασθένησαν ελαφρύτερα, ή βαρύτερα.
Θέλω να πιστεύω ότι μέχρι το τέλος του έτους, θα έχουμε αποτελέσματα».
“Δεν αποκλείεται οι περισσότεροι Έλληνες να διαθέτουμε υποδοχείς στα κύτταρα μας, στους οποίους «δεν κουμπώνει» καλά ο ιός.”.
ΟΙ ΕΜΦΥΤΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΜΑΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΟΥΝ ΤΟΝ ΙΟ, ΑΛΛΑ...
Όπως μας εξηγεί ο κ. Γιάγκος, όλοι οι άνθρωποι διαθέτουμε έμφυτους μηχανισμούς άμυνας, έναντι του ιού.
Στα άτομα μάλιστα που έχουν διαγνωστεί με κορωνοϊό, αλλά δεν έχουν σοβαρά συμπτώματα, αυτοί οι μηχανισμοί φαίνεται πως λειτουργούν σωστά.
«Με τη μόλυνση, παράγονται συγκεκριμένες πρωτείνες που αποδεσμεύονται από τα κύτταρα, σε μια πρώτη αντίδραση στην παρουσία παθογόνων μηχανισμών, ιών, μικροβίων ή και παρασίτων.
Είναι οι ιντερφερόνες οι οποίες δρουν κυτταροστατικά, δηλαδή δεν επιτρέπουν στο κύτταρο που έχει μολυνθεί να πολλαπλασιαστεί, εμποδίζοντας έτσι την εξάπλωση του ιού.
Ταυτόχρονα, αυτή η πρωτείνη, προστατεύει και τα γειτονικά κύτταρα ούτως ώστε να μην μολυνθούν στη συνέχεια από τον ιό.
Αυτός ο έμφυτος, μη ειδικός μηχανισμός άμυνας, πιθανότατα να λειτουργεί στα περισσότερα άτομα που διαγιγνώσκονται μεν θετικά, αλλά είναι ασυμπτωματικά. Δεν έχουν εμφανίσει δηλαδή κάποιες ενδείξεις ότι έχουν ανοσοποιηθεί. Ότι έχει προχωρήσει η άμυνα του οργανισμού, έχει παράξει αντισώματα και κύτταρα μνήμης, που είναι χαρακτηριστικό της ανοσοαπόκρισης.
Η παραγωγή Ιντερφερονών για κάποιους λειτουργεί και για άλλους όχι, ίσως έχει την απάντησή του στην κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος.
“Γνωρίζουμε ότι το ανοσοποιητικό σύστημα και γενικά τα κύτταρα μας, γερνούν. Οπότε η ικανότητά τους να ανταποκρίονται στους εξωτερικούς εχθρούς, περιορίζεται.
Παράλληλα, εάν εκθέτουμε τον εαυτό μας συνεχώς σε μολυσματικούς παράγοντες, εάν η διατροφή μας δεν είναι η ενδεδειγμένη, ή αν έχουμε συγκεκριμένες παθογένειες, τότε το ανοσοποιητικό μας μπορεί να μην δράσει αποτελεσματικά. Έτσι ο ιός προχωρά ανενόχλητος και εγκαθιστά τη λοίμωξη”.
ΕΑΝ ΔΕΝ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΝ ΟΙ «ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ» ΠΙΑΝΟΥΝ ΔΟΥΛΕΙΑ ΟΙ «ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ»
Σε περίπτωση που δεν καταφέρει η μη ειδική άμυνα (ιντερφερόνες) να εξουδετερώσει τον ιό, τότε πρέπει να φέρουμε τις «ειδικές δυνάμεις» τα γνωστά σε όλους μας λεμφοκύτταρα.
«Φανταστείτε ότι γενιόμαστε με συγκεκριμένο αριθμό λεμφοκυτάρων (περίπου 100εκατομμύρια). Κάθε ένα από αυτά μπορεί να αναγνωρίσει με έναν υποδοχέα που διαθέτει , έναν συγκεκριμένο «εισβολέα».
Αφού τον συναντήσει, θα τον εξουδετερώσει και θα αρχίσει να πολλαπλασιάζεται.
Θα μας κάνει έναν κλώνο, έναν μεγάλο αριθμό από τέτοια κύτταρα τα λεγόμενα και «κύτταρα μνήμης» που θα αναγνωρίζουν άμεσα το ξένο αντιγόνο στο οποίο έχει εκτεθεί ήδη ο οργανισμός μας.
Αυτά τα λεμφοκύτταρα είναι δυο ειδών κυρίως. Τα Τ και τα Β.
Στις ιικές λοιμώξεις ο σημαντικότερος μηχανισμός που διαθέτουμε είναι τα Τ λεμφοκύτταρα. Διαθέτουν έναν υποδοχέα στην επιφάνεια τους που έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει συγκεκριμένα μόρια του ιού στα κύτταρα που έχουν μολυνθεί. Τα καταστρέφουν άμεσα, με αποτέλεσμα ο ιός να μην προλαβαίνει να πολλαπλασιαστεί.
Ο καθηγητής Μηνάς Γιάγκου, θεωρεί πρωτοποριακή και ιδιαίτερα ελπιδοφόρα για τους ανθρώπους που ασθενούν βαριά από COVID19, τη μελέτη θεραπείας με Τ-Λεμφοκύτταρα, που γίνεται στην αιματολογική κλινική του Γ.Ν.Θ. “Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ”
Η ανάλυσή του, μας φέρνει αντιμέτωπους με το μεγάλο λάθος που διέπραξε ο σύγχρονος άνθρωπος, όχι μόνο να απομακρυνθεί από τους κανόνες της φύσης αλλά να τους υποβιβάσει επίσης ως μη σημαντικούς.
Ο SARS-CoV-2 ήρθε για να μας υπενθυμίσει πόσο ανίσχυροι είμαστε μακριά της…
info
Ο Μηνάς Γιάγκου υπηρετεί ως Καθηγητής Ανοσοβιολογίας-Μοριακής Βιολογίας στον Τομέα Γενετικής, Ανάπτυξης και Μοριακής Βιολογίαςτου ιδίου Τμήματος. Γεννήθηκε στη Λάρνακα της Κύπρου το 1957 και το 1975 αποφοίτησεαπό το Γυμνάσιο Λάρνακας.Είναι ΠτυχιούχοςΒιολογίας (1982) και Διδάκτορας Βιολογίας-Ανοσοβιολογίας(1987)τουΤμήματοςΒιολογίας του ΑΠΘ.
Μετεκπαιδεύτηκε στη Μοριακή Βιολογία στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Galvestonτων ΗΠΑ.Το 1990διορίστηκε Λέκτορας Ανοσοβιολογίας-Μοριακής Βιολογίας και αφού εξελίκτηκε μέσα από όλες τις Ακαδημαϊκές βαθμίδες,το 2011 εκλέκτηκε Καθηγητής.
Από το 1990 μέχριτο 2000 είχε συνεχήσυνεργασία ως Επισκέπτης Καθηγητής με το Department of HumanBiologicalChemistryandGeneticsτης Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Galvestonτων ΗΠΑ.
Διδάσκει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα στο γνωστικό αντικείμενο της Ανοσοβιολογίας και της Μικροβιακής Βιοτεχνολογίας.
Επέβλεψε ή επιβλέπει την εκπόνηση 16Διδακτορικών Διατριβών (5 εκπονούνται) και περισσότερων από 150 προπτυχιακών και μεταπτυχιακών ερευνητικών διπλωματικών εργασιών. Είναι συγγραφέας δύο συγγραμμάτων και ενός CD rom στη Βιοτεχνολογία.
Είχε την επιμέλεια της έκδοσης βιβλίου-μετάφρασης στην «Κυτταρική και Μοριακή Ανοσολογία». Τα ερευνητικά του ενδιαφέρονταεστιάζονται στην κατανόηση μηχανισμών που αφορούν (α) Στηναμοιόσταση και την επαγωγή stress,(β) Στην επαγωγή αυτοανοσίας σε πειραματικά μοντέλα (γ) Στην κυτταρική και τη γονιδιακή θεραπείακαι(δ) Στην ανοσορυθμιστική ή πιθανή παθογόνο δράση μικροοργανισμών, που σχετίζονται με τη διατροφή-τρόφιμα ή το περιβάλλον και επιπλέον στο χαρακτηρισμό αυτών των μικροοργανισμών με μοριακά-γενετικά και βιοχημικά κριτήρια Είναι συγγραφέας88επιστημονικών άρθρων και σύντομων δημοσιεύσεων σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Η έρευνα του έχει χρηματοδοτηθεί από 11 διεθνή και εθνικά προγράμματα σε6 από τα οποία ήταν επιστημονικός υπεύθυνος.Η έρευνά του έχει βραβευθεί από Παγκόσμιες, Ευρωπαϊκές και Εθνικές Επιστημονικές Εταιρίες και Οργανισμούς.ΔιετέλεσεΑναπληρωτής Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ, Πρόεδρος του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘκαιΔ/ντης του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ.
