Στην έρευνα με τα βλαστοκύτταρα συμμετέχει ο Έλληνας ερευνητής στην αναγεννητική Ιατρική και Επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μαιάμι, Δημήτριος Κουρούπης. ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
Τα ελπιδοφόρα ευρήματα της επιστημονικής ομάδας της Ιατρικής Σχολής Μίλερ έχουν ήδη δημοσιευτεί στο περιοδικό βιοϊατρικής «Stem Cells Translational Medicine».
Η μελέτη, ξεκίνησε στα μέσα της προηγούμενης Άνοιξης όταν ήδη σε Παγκόσμιο επίπεδο είχε εξαπλωθεί ο Κορωνοιός και υπήρχαν βαριά νοσούντες ασθενείς με Covid19 σε μονάδες εντατικής θεραπείας.
Αμέσως μετά κατατέθηκε το Πρωτόκολλο στον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων (FDA), το οποίο και εγκρίθηκε, για να ξεκινήσουν οι κλινικές δοκιμές.ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
Πρόκειται για μια μελέτη που βασίζεται στην κυτταρική θεραπεία και συγκεκριμένα τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα. Τα κύτταρα, δηλαδή που προέρχονται από διάφορους ιστούς του ανθρωπίνου σώματος και μπορούν να αναπαραχθούν γρήγορα και να αποθηκευτούν σε κρυοσυντήρηση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η ομάδα των ερευνητών, χρησιμοποίησε βλαστοκύτταρα από τον ιστό του ομφάλιου λώρου.
Είναι πολύ σημαντικό ότι στη μελέτη συμμετέχει και ο «πατέρας» των βλαστοκυττάρων Dr. Arnold Caplan.ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
“Χορηγούμε ενδοφλεβίως δυο δόσεις των εκατό εκατομμυρίων κυττάρων, η κάθε μια.“
“Βλαστοκύτταρα μπορούμε να λάβουμε από πολλά σημεία του σώματος, όπως τα οστά ή ο ομφάλιος λώρος.“
Ποιά ήταν κ. Κουρούπη, η ιδέα πίσω από την έρευνα της χορήγησης μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων σε ασθενείς, με στόχο τη θεραπεία της Covid19.
Για τα βλαστικά κύτταρα υπάρχει ήδη μια τεράστια βιβλιογραφία τα τελευταία τουλάχιστον 15-20 χρόνων, με προκλινικές και κλινικές μελέτες, οι οποίες αποδεικνύουν όχι μόνο την ασφάλειά τους για την αντιμετώπιση πολλών παθολογικών καταστάσεων, αλλά και την αποτελεσματικότητά τους.
Συγκεκριμένα τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα, τα κύτταρα του ενηλίκου σώματος δηλαδή, διαθέτουν ισχυρό αναγεννητικό δυναμικό.
Έχουν την ικανότητα να αναγεννήσουν μια περιοχή του ανθρώπινου σώματος, που έχει παρουσιάσει αλλοιώσεις, ή είναι υπό κατάσταση τραύματος.
Παρουσιάζουν όμως και ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και αντι-ινωτικές ιδιότητες, που είναι το ζητούμενο σε ασθενείς με Covid19.ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
Ο στόχος μας είναι ακριβώς να αναστρέψουμε την ισχυρή φλεγμονή στους πνεύμονες, όπου έχουμε υπεραντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Θέλουμε να περιορίσουμε την ποσότητα των φλεγμονωδών ουσιών στο αίμα του ασθενούς, τη λεγόμενη και “καταιγίδα κυτταροκινών”.
Πως γίνεται αλήθεια τα βλαστοκύτταρα, των οποίων μια από τις ιδιότητες είναι να ενεργοποιούν τις κυτταροκίνες να χρησιμοποιούνται τελικά για να περιορίσουν αυτή τη διαδικασία στον Οργανισμό;
Σημαντική ερώτηση αυτή που κάνετε και μου δίνει τη δυνατότητα να διευκρινίσω κάποια σημαντικά στοιχεία της διαδικασίας.
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας χορηγούμε ενδοφλεβίως δυο δόσεις των εκατό εκατομμυρίων κυττάρων, η κάθε μια. Τα κύτταρα αυτά ταξιδεύουν μέσω του αίματος και φτάνουν στην περιοχή της βλάβης των κυψελίδων του πνεύμονα. Εκεί, δραστηριοποιούνται με δυο διαφορετικούς τρόπους. Αρχικά αλληλοεπιδρούν με κύτταρα που βρίσκονται ήδη στο ανοσοποιητικό μας σύστημα και έχουν ήδη υπερενεργοποιηθεί, ενώ παράλληλα εκκρίνουν ουσίες με ισχυρότατη δράση. Στην περίπτωση του Covid19 δεν έχουμε απλά μια φλεγμονή στον Οργανισμό, αλλά μια υπερ-φλεγμονή.ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
Απαντάω λοιπόν στο ερώτημά σας επισημαίνοντας ότι τα κύτταρα αυτά ναι μεν θα ενεργοποιήσουν κάποιες χημικές ουσίες οι οποίες εμπλέκονται στην διαδικασία της φλεγμονής, αλλά με στόχο να ρυθμίσουν το ανοσοποιητικό και όχι να το εξαλείψουν.
Να κάνουν ανοσορύθμιση, στον μηχανισμό αντίδρασης στον ιό, που είναι και ο στόχος της μελέτης μας.
Τα βλαστοκύτταρα αυτά θα πρέπει να είναι του ασθενούς ή μπορείτε να υπάρξει δότης;
Τα βλαστοκύτταρα από τότε που ανακαλύφθηκαν από τον Dr. Arnold Caplan ο οποίος και συμμετέχει στην κλινική μας μελέτη, έχουν χρησιμοποιηθεί τόσο σε αυτόλογο επίπεδο, στον ίδιο δηλαδή ασθενή, αλλά έχουν χρησιμοποιηθεί και αλλογενώς, δηλαδή από άλλους ασθενείς-δότες.
Πρόκειται για κύτταρα, υπό μια έννοια, χωρίς συγκεκριμένη κυτταρική ταυτότητα. Το σώμα τα χρησιμοποιεί όταν υπάρχει ύψιστη ανάγκη, δίνοντάς τους κατεύθυνση δράσης.
Tα τελευταία χρόνια ψύχουμε βλαστοκύτταρα από τον πλακούντα και τον ομφάλιο λώρο, αμέσως μετά τον τοκετό. Ωστόσο λαμβάνονται και από το πλάσμα και από άλλα σημεία του σώματος. Εσείς από ποιο σημείο του σώματος λαμβάνετε τα κύτταρα στο πλαίσιο της μελέτης σας.
Tα μεσεγχυματικά βλαστικύτταρα, έχουν αποδεδειγμένα “συγγένεια” με τον ιστό προέλευσης. Συνεπώς σε περίπτωση αλλογενούς χρήσης μπορεί να μην αναγνωριστούν από το σώμα του δέκτη, αλλά πάντα διατηρούν μια συγγένεια με τον ιστό προέλευσης.
Βλαστοκύτταρα μπορούμε να λάβουμε από πολλά σημεία του σώματος, όπως τον μυαλό των οστών, τα οποία έχουν ισχυρότατη αναγεννητική ικανότητα.
Εμείς, χρησιμοποιήσαμε του ομφάλιου λώρου, καθώς γνωρίζουμε την ισχυρή αντιφλεγμονώδη και αντι-ινωτική δράση τους.
Επίσης είναι εύκολο να συλλέξουμε πολλαπλούς ομφάλιους λώρους, να πολλαπλασιάσουμε τα βλαστοκύτταρα και να έχουμε εκατομμύρια κύτταρα για δόσεις σε ασθενείς με Covid19, στις ΜΕΘ.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η μέθοδός σας άμεσα σε αυτή τη φάση της κλινικής μελέτης;
Η θεραπεία αυτή χορηγείται προς το παρόν, σε επίπεδο κλινικής μελέτης. Δεν έχει εγκριθεί ακόμη από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων ως έκτακτη θεραπεία για νοσούντες με Κορωνοιό.
Αυτός είναι ο στόχος μας τους επόμενους μήνες, οπότε θα έχουμε συλλέξει περισσότερα κλινικά δεδομένα. Έχοντας περισσότερα στοιχεία θα μπορέσουμε να λάβουμε και την άδεια χορήγησης.
Σημαντικό στοιχείο προς αυτή την κατεύθυνση, είναι να αποδείξουμε ότι δεν έχουμε αρνητικές αλληλεπιδράσεις μακροπρόθεσμα.
Ποια είναι η διαφοροποίηση της κλινικής σας μελέτης, δεδομένου ότι σε αντίστοιχες είχε προχωρήσει στην αρχή της πανδημίας η Κίνα αλλά και το Ισραήλ.
Και οι δυο αυτές μελέτες είχαν πολύ καλά αποτελέσματα, ωστόσο η δική μας έχει κάποια πλεονεκτήματα. Όπως, η τυχαία επιλογή των ασθενών οι οποίοι ήταν βαριά ασθενείς στις ΜΕΘ και ότι χρησιμοποιήθηκαν δύο ομάδες εθελοντών.
Αυτοί που έλαβαν τη θεραπεία βλαστοκυττάρων σε δυο δόσεις με διαφορά τριών ημερών μεταξύ των δόσεων και η άλλη ομάδα, που έλαβε placebo θεραπεία.
Έγινε δηλαδή εξαρχής μια συγκριτική μελέτη και όχι απλά έγχυση βλαστοκυττάρων.ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
Σε κάθε δόση χορηγήθηκαν 100 εκατομμύρια κύτταρα.
Η επιβίωση των ασθενών στην ομάδα θεραπείας έφτασε το 91%, ενώ στην ομάδα ελέγχου ήταν μόλις 42%.
Ένα άλλο θετικό στοιχείο της μελέτης μας είναι το πολύ μεγάλο ηλικιακό εύρος των εθελοντών ασθενών. Όσοι κάτω των 85χρόνων έλαβαν την θεραπεία είχαν απόλυτο ποσοστό επιβίωσης 100%, ενώ δυο εβδομάδες μετά την έγχυση των βλαστοκυτάρων, το 50% των βαριά ασθενών βγήκε από τη ΜΕΘ, ενώ πολλοί πήραν εξιτήριο.
Στην έρευνά σας κ. Κουρούπη λάβατε υπόψιν και τις ευπάθειες των βαριά ασθενών στις ΜΕΘ;
Στο πλαίσιο της τυχαίας επιλογής των ασθενών που συμμετείχαν στην μελέτη, υπήρξαν κάποιοι με ευπάθειες όπως ο διαβήτης, η τα καρδιαγγειακά προβλήματα. Προσπαθήσαμε να μοιράσουμε και αυτούς τους ασθενείς στη μια και στην άλλη ομάδα, καθώς το παθολογικό ιστορικό των ασθενών προσφέρει σημαντικά στοιχεία και ισχυρότερα αποτελέσματα, στο πλαίσιο της κλινικής μελέτης.
Πιθανολογώ λοιπόν ότι στην επόμενη φάση της μελέτης θα επιλέξετε τις ευπάθειες με τις οποίες θα εργαστείτε, με στόχο να προσφέρετε στο μέλλον θεραπεία για τις ευάλωτες αυτές ομάδες που καταλήγουν συνήθως στις εντατικές.
Σε ένα επόμενο βήμα θα μελετήσουμε ασθενείς με μέτρια συμπτώματα που ανήκουν όμως στις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι διαβητικοί. Θα προσπαθήσουμε να προλάβουμε λοιπόν το ενδεχόμενο να νοσήσουν βαριά και να εισαχθούν στις ΜΕΘ.
Με την έγκριση του Αμερικανικού οργανισμού Φαρμάκων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος άμεσα και στην Ελλάδα;
Όχι δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα άμεσα, εξαιτίας της πολυπλοκότητας του νομικού πλαισίου της χώρας μας. Δεν είναι εύκολο να εφαρμοστεί μία κυτταρική θεραπεία σε επίπεδο βλαστοκυττάρων, στην Ελλάδα. Συνεπώς πρέπει να δοθεί έκτακτη έγκριση λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης από το ελληνικό κράτος.
Κάτι αντίστοιχο δηλαδή το οποίο έγινε από τον FDA με τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna θα επιδιώξουμε κι εμείς, μόλις ολοκληρωθεί η μελέτη μας.
Είναι πολύ θετικό ότι στην Ελλάδα υπάρχουν πάρα πολλές τράπεζες βλαστοκυττάρων, δηλαδή εκατομμύρια κύτταρα διαθέσιμα που μπορούν, εφόσον γίνει έγκριση από τον ΕΟΦ και τις όποιες ρυθμιστικές υπηρεσίες, να χορηγηθούν άμεσα σε ασθενείς που το έχουν ανάγκη.ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
Πότε θα έχει ολοκληρωθεί η μελέτη σας. Έχετε κάποιο χρονοδιάγραμμα;
Το επόμενο και τελικό στάδιο αυτής της μελέτης έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου δυο μήνες και πιστεύω ότι στις αρχές του καλοκαιριού θα έχουμε ισχυρότερα αποτελέσματα και πιο ξεκάθαρη κλινική εικόνα για το αποτέλεσμα και την ασφάλεια της θεραπείας. Στο μεταξύ ελπίζω να έχουμε λάβει την έγκριση, ώστε να ξεκινήσει η χορήγηση της θεραπείας στις ΜΕΘ.ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
info
