Περισσότερα από 2000 άτομα που δήλωναν πίστη σε τουλάχιστον μία θεωρία συνωμοσίας, “στρατολογήθηκαν” προκειμένου να συμμετάσχουν στην επιστημονική έρευνα. Κάποιοι από αυτούς πίστευαν ότι η Πανδημία ενορχηστρώθηκε κρυφά από ισχυρούς ανθρώπους και περίεργες Οργανώσεις. Κάποιοι άλλοι, ότι η προσελήνωση ήταν έναν καλοφτιαγμένο βίντεο και ότι η γη είναι επίπεδη, ή ότι η κατά την 11η Σεπτεμβρίου ήταν εκρήξεις εκ των έσω και και όχι από τα αεροπλάνα που έπεσαν στους δίδυμους πύργους. (ΦΩΤΟ συνομιλία)
Η ιδέα ήταν να διαπιστωθεί αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να έχει ρόλο έναντι των θεωριών συνομωσίας και της παραπληροφόρησης γενικότερα.
ΠΩΣ ΣΧΕΔΙΑΣΤΗΚΕ ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ
Οι ερευνητές σχεδίασαν ένα προσαρμοσμένο chatbot χρησιμοποιώντας το GPT-4 Turbo – το νεότερο LLM από τον δημιουργό του ChatGPT OpenAI, με έδρα το Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια – το οποίο εκπαιδεύτηκε να υποστηρίζει επιχειρήματα βασισμένα σε πραγματικά γεγονότα, ενάντια σε συνωμοσίες. Η επιλογή των συμμετεχόντων βασίστηκε σε δημογραφικά στοιχεία από την απογραφή των ΗΠΑ, που αντιστοιχούσαν σε ποσοστώσεις ως προς το φύλο και την εθνικότητα. Στόχος να διαπιστωθεί η ικανότητα του chatbot να απομυθοποιήσει τις συνωμοσίες.
Κάθε ένας από τους συμμετέχοντες είχε μια σύντομη συνομιλία με ένα chatbot LLM και μοιράστηκε με την τεχνητή νοημοσύνη τις απόψεις του σε συγκεκριμένο ζήτημα, αναλύοντας τα επιχειρήματά του, βαθμολογώντας τη σιγουριά του για το ποσοστό αληθοφάνειας της θεωρίας του. Το chatbot—εκπαιδευμένο σε ένα ευρύ φάσμα διαθέσιμων στο κοινό πληροφοριών από βιβλία, επιστημονικές έρευνες και άλλες πηγές—αντέκρουσε κάθε ισχυρισμό με συγκεκριμένα, βασισμένα σε γεγονότα επιχειρήματα. Η δυναμική αυτών των συνομιλιών ήταν τέτοια, που τελικά όπως αποδείχθηκε, η εμπιστοσύνη των συμμετεχόντων στις θεωρίες συνομωσίας, μειώθηκε κατά 20% ποσοστό που συνέχισε να καταγράφεται και δυο μήνες μετά.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ένας από τους λόγους που λειτούργησε η διαδικασία της συζήτησης ανθρώπου και τεχνιτής νοημοσύνης σε αυτή την περίπτωση, είναι και το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες δεν ανησυχούσαν μήπως οι φίλοι, συγγενείς ή συνάδελφοι τους κατακρίνουν για τις πεποιηθήσεις τους.
Το πείραμα επαναλήφθηκε με ένα chatbot που ναι μεν αλληλεπιδρούσε με τους συμμετέχοντες, αλλά δεν διατύπωνε αντεπιχειρήματα βασισμένα σε γεγονότα. Σε αυτή την περίπτωση δεν καταγράφηκε αποτέλεσμα, γεγονός που ενίσχυσε τη σημαντικότητα των επιχειρημάτων.
ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
Η μέθοδος ωστόσο, σκοντάφτει ήδη σε κάποιες επιστημονικές αντιρρήσεις. Ο Federico Germani ερευνητής παραπληροφόρησης στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, επισημαίνει ότι η ρητορική που εμπλέκεται θα πρέπει να είναι κρίσιμη για την πειθώ, στοιχείο που είναι αμφιλεγόμενο στην έρευνα. «Οι συγγραφείς πιθανώς υποτιμούν ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι πολύ καλή στο χειρισμό».
Ο Ethan Porter, όμως που είναι πολιτικός επιστήμονας και ερευνητής παραπληροφόρησης στο πανεπιστήμιο George Washington, σχολιάζοντας το αποτέλεσμα έδειξε θετικός.
«Το γεγονός ότι λειτούργησε τόσο καλά για τόσο καιρό είναι αυτό που ξεχώρισε για μένα, καθώς συνήθως ανάλογες συζητήσεις μεταξύ ανθρώπων μπορούν εύκολα να ξεπεράσουν τα όρια του σεβασμού των απόψεων εκατέρωθεν», επισήμανε χαρακτηριστικά.
Αντιθέτως, ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Κεντ, γράφοντας σε κοινή δήλωση, αμφισβητούν εάν τα ευρήματα ανατρέπουν την επικρατούσα ιδέα ότι οι θεωρίες συνωμοσίας καλύπτουν ανεκπλήρωτες ψυχολογικές ανάγκες. Οι Aleksandra Cichocka, Robbie Sutton και Karen Douglas επισημαίνουν ότι καθώς οι συγγραφείς της μελέτης δεν μέτρησαν άμεσα εάν οι συμμετέχοντες ένιωθαν πως οι ανάγκες τους ικανοποιήθηκαν μετά τη συνομιλία με το chatbot, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε αν αυτό επηρέασε την αλλαγή τους.
Σε κάθε περίπτωση οι ερευνητές συνηγορούν ότι χρειάζεται ακόμη πολλή σκέψη για το αν οι εξατομικευμένες συνομιλίες με ένα «debunkbot» μπορεί να μετατρέψουν ακόμη και τους σκληροπυρηνικούς θεωρητικούς συνωμοσίας σε εκκολαπτόμενους σκεπτικιστές…
INFO
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο : SCIENCE
