Οι κούκλες ίσως είναι το καλύτερο δώρο στους πάσχοντες από άνοια.
Οι επιστημονικές έρευνες συγκλίνουν στο γεγονός ότι η απασχόληση με μια ή και περισσότερες κούκλες, οδηγεί στην πολυπόθητη αίσθηση ηρεμίας και ασφάλειας στους ανθρώπους που συνήθως θυμούνται αρκετά από τη ζωή τους στο μακρυνό παρελθόν. Στους περισσότερους, όπως διαβάζουμε και στο ho-sci.com η σχέση αυτή, φέρνει στη μνήμη τους ευτυχισμένες στιγμές με τα παιδιά τους.
Πως λειτουργει η θεραπεια με κουκλες
Οι κούκλες που μοιάζουν με μωρά, έχει αποδειχθεί πως προκαλούν ηρεμία και ανακούφιση στα άτομα με άνοια, καθώς επαναφέρουν ευχάριστες αναμνήσεις από τη φροντίδα παιδιών στο παρελθόν, οι οποίες παραμένουν συχνά ζωντανές για τους ανθρώπους με άνοια, πολύ περισσότερο από τα πρόσφατα γεγονότα. Έτσι, η διάδραση με μια κούκλα μπορεί να τους θυμίσει αυτές τις στιγμές και να τους βοηθήσει να αισθανθούν πιο συνδεδεμένοι και ασφαλείς.
Η κούκλα μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως μορφή αισθητηριακής διέγερσης, όπου η επαφή και το κράτημα της προσφέρουν συναισθηματική ανακούφιση.
Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση δεν είναι κατάλληλη για όλους, ειδικά για ανθρώπους που δεν είχαν εμπειρίες φροντίδας παιδιών ή έχουν τραυματικές μνήμες που συνδέονται με τη γονεϊκότητα.
Τα οφελη της θεραπειας
Η χρήση κούκλων ενσυναίσθησης έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την ταραχή, το άγχος και τη σύγχυση. Είναι μια μη φαρμακευτική μέθοδος, κάτι που σημαίνει ότι δεν προκαλεί παρενέργειες, όπως συμβαίνει με τα φάρμακα. Επιπλέον, η θεραπεία αυτή λειτουργεί ως «θεραπεία αναμνήσεων», συνδέοντας τους ανθρώπους με παλιές εμπειρίες φροντίδας. Αυτή η μέθοδος μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση και τη συνολική ευεξία, κάνοντας την καθημερινότητά τους πιο ευχάριστη. Οι κούκλες μπορεί να παρέχουν μια ευκαιρία για το άτομο με άνοια:
- Να εκφράσει τα δικά τους συναισθήματα.
- Να αλληλεπιδράσει και να μιλήσει με ουσιαστικό τρόπο.
- Να έχει μια αίσθηση της επικύρωσης του ρόλου και του σκοπού του, μέσω της φροντίδας.
- Να αναπολεί τα χρόνια που ήταν μικρά τα δικά του παιδιά.
- Να ανακτήσει την αίσθηση άνεσης και ασφάλειας που προκαλούν οι απτικές και αισθητηριακές εμπειρίες.
Οι κούκλες έχουν χρησιμοποιηθεί συχνά ως εναλλακτική λύση σε φάρμακα για τη μείωση των επιπτώσεων συμπεριφορών όπως: - Κοινωνική απόσυρση
- Απάθεια
- Φωνητική επιθετική συμπεριφορά
- Ανησυχία
- Περιπλάνηση
ΠΩΣ “ΣΥΣΤΗΝΟΥΜΕ” ΤΗΝ ΚΟΥΚΛΑ ΣΤΟΝ ΠΑΣΧΟΝΤΑ
Είναι σημαντικό οι φροντιστές και τα μέλη της οικογένειας να ενημερώνονται για τον σκοπό και την αξία της χρήσης των κουκλών. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να θεωρήσουν τη χρήση της κούκλας ως παιδαριώδη ή προσβλητική προς το άτομο με άνοια, με αποτέλεσμα να αλληλεπιδρούν με την κούκλα με ασυνεπή ή μη βοηθητικό τρόπο.
Ο τρόπος που εισάγεται η κούκλα παίζει σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της αλληλεπίδρασης μεταξύ του ατόμου και της κούκλας. Η προσέγγιση μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το άτομο. Κάποιες προτεινόμενες προσεγγίσεις περιλαμβάνουν:
- Να μπείτε στο δωμάτιο του ατόμου, να το χαιρετήσετε κρατώντας την κούκλα στην αγκαλιά σας και στη συνέχεια να καθίσετε μαζί του.
- Να παρατηρήσετε πώς ανταποκρίνεται το άτομο στην κούκλα στην αγκαλιά σας. Εάν δεν έχει προσέξει την κούκλα, να τραβήξετε την προσοχή του και να ζητήσετε τη γνώμη του. Αν φαίνεται να ενδιαφέρεται και να αλληλεπιδρά, ρωτήστε αν θα ήθελε να την κρατήσει.
- Να κάνετε γενικά σχόλια για την κούκλα, όπως για τα μάτια, τα μαλλιά ή τα ρούχα της, αποφεύγοντας να την αναφέρετε ως “κούκλα” ή “μωρό” σε αυτό το στάδιο.
- Να παρατηρήσετε πώς το άτομο αλληλεπιδρά με την κούκλα και αν φαίνεται να την αντιλαμβάνεται ως πραγματικό μωρό.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΥΚΛΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΣΧΟΝΤΑ
Οι συγγενείς οφείλουν να είναι εξαιρετικά παρατηρητικοί. Μάλιστα όπως επισημαίνει η Αυστραλιανή Εταιρεία Άνοιας, οφείλουν :
- Να παρακολουθούν στενά τα αποτελέσματα της δραστηριότητας.
- Να συμπεριφέρονται στην κούκλα, όπως ακριβώς ο πάσχοντας. Για παράδειγμα, να ενεργούν σαν να είναι πραγματικό μωρό μόνο αν το ίδιο το άτομο πιστεύει ότι είναι.
- Να ρωτήσουν αν το άτομο αυτό θα ήθελε να φροντίσει την κούκλα ενώ εσείς ασχολείστε με άλλες δουλειές, διαβεβαιώνοντάς το ότι θα επιστρέψετε να την πάρετε.
- Να τοποθετήσουν την κούκλα σε λίκνο, καλάθι ή καλαθούνα κοντά στο άτομο όταν αυτη δεν χρησιμοποιείται. Αυτό θα επιτρέψει στο άτομο να την πάρει όταν θέλει.
- Να αφήνουν το λίκνο, καλάθι ή την καλαθούνα σε κοντινή απόσταση και να διαβεβαιώνουν το άτομο ότι μπορεί να τοποθετήσει την κούκλα εκεί αν κουραστεί.
- Να απομακρύνουν την κούκλα σε κάποιες περιπτώσεις όπως κατά τη διάρκεια γευμάτων ή μπάνιου. Μια χρήσιμη προσέγγιση είναι να προσφέρονται να «βάλουν το μωρό για ύπνο», να το «ταΐσουν» ή να του «αλλάξουν πάνα» ώστε να αποφύγουν την αναστάτωση που ενδεχομένως νιώσει το άτομο με άνοια. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να διαβεβαιώνεται ότι το “μωρό” θα επιστρέψει.
Κουκλες και για τους ανδρες με άνοια
Σε αυτή την μέθοδο, μπορούν να ανταποκριθούν τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες ασθενείς, ανάλογα με το επίπεδο του ενδιαφέροντός τους. Η χρήση κούκλων είναι πιο πιθανό να ωφελήσει:
- Άτομα με μέτρια έως σοβαρή άνοια ή μικτή άνοια, τα οποία είναι πιο πιθανό να αντιλαμβάνονται την κούκλα ως μωρό.
- Άτομα στα πρώιμα στάδια της άνοιας. Μπορεί να τους αρέσει να κοιτάζουν την κούκλα ή να απολαμβάνουν να την κρατούν ή να την ντύνουν, αλλά είναι λιγότερο πιθανό να την αντιλαμβάνονται ως αληθινή.
- Άτομα με άνοια που έχουν επιστρέψει σε αναμνήσεις της γονεϊκής τους ζωής. Για παράδειγμα, άτομα που μπορεί να έχουν ψευδαισθήσεις ή παραισθήσεις ότι το μωρό τους κλαίει ή να ψάχνουν συχνά για το μωρό τους.
- Άτομα που στο παρελθόν απολάμβαναν να βρίσκονται κοντά σε παιδιά ή μωρά.
Προσοχη στην “αντιμετωπιση” της κουκλας
Παρά τα οφέλη της, η θεραπεία με κούκλες έχει και προκλήσεις. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι αυτή η μέθοδος «μωροποιεί» τους ανθρώπους με άνοια, ενώ υπάρχει ο κίνδυνος να προκαλέσει ταραχή αν κάποιος χειριστεί την κούκλα ακατάλληλα. Η συναισθηματική σύνδεση με την κούκλα μπορεί να είναι τόσο ισχυρή που να προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις εάν κάποιος άλλος απλά την πάρει στα χέρια του. Είναι χαρακτηριστική η υπόθεση μιας νοσοκόμας στην Αυστραλία που καταδικάστηκε και έχασε την άδειά της, γιατί κακομεταχειρίστηκε κούκλα ασθενούς, με αποτέλεσμα να προκαλέσει έντονη συναισθηματική διέγερση στην ηλικιωμένη.
Θεωρείται απαραίτητη η σωστή εκπαίδευση και ενημέρωση του προσωπικού φροντίδας, καθώς και των οικογενειών, ώστε να αποτραπούν παρεξηγήσεις ή προβλήματα.
Δοκιμαζονται και τα ρομποτ ως μελλοντικη εξελιξη της θεραπειας
Τα τελευταία χρόνια, ρομποτικά παιχνίδια που μοιάζουν με κατοικίδια ή διαδραστικές κούκλες έχουν επίσης αρχίσει να χρησιμοποιούνται στη φροντίδα της άνοιας. Αν και οι έρευνες για την αποτελεσματικότητά τους είναι ακόμα σε εξέλιξη, δείχνουν υποσχόμενα αποτελέσματα στη μείωση της ταραχής και την υποστήριξη των ανθρώπων που ζουν με άνοια.
Η θεραπεία με κούκλες και ρομπότ αποδεικνύει ότι μικρές και ανθρώπινες προσεγγίσεις μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
INFO
