ΣΑΛΟΣ ΜΕ ΤΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΑ ΧΗΜΙΚΑ ΣΕ ΓΝΩΣΤΑ ΚΑΙ ΜΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός ανακάλυψε ότι πωλούνταν απροκάλυπτα σε 13 Ευρωπαϊκές χώρες σε καταστήματα και στο ίντερνετ.
Καλλυντικά που πιθανότατα βρίσκονται στα συρτάρια όλων μας, περιείχαν απαγορευμένες και επικίνδυνες χημικές ουσίες.
Την έρευνα διεξήγαγε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προιόντων (ECHA) και το εξαιρετικά ανησυχητικό είναι ότι οι παραβάσεις δεν αφορούσαν μόνο φθηνά καλλυντικά τα… επονομαζόμενα και «κινεζιές», αλλά και υψηλότερης τιμής προϊόντα.
Ο Οργανισμός επιθεώρησε σχεδόν 4.500 καλλυντικά σε Αυστρία, Δανία, Γερμανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Ιταλία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Νορβηγία, Ρουμανία και Σουηδία, το χρονικό διάστημα από τον Νοέμβριο του 2023 έως και τον Απρίλιο του 2024.
Μεταξύ των δειγμάτων ήταν επίσης απορρυπαντικά και προϊόντα καθαρισμού.
Όπως αποδείχτηκε στο 6,4% των προϊόντων που αναφέρονταν στον καλλωπισμό εντοπίστηκαν απαγορευμένες ουσίες, καταστροφικές για τον ανθρώπινο οργανισμό αλλά και το φυσικό περιβάλλον.
Ορισμένες εταιρείες δήλωσαν στην Αρχή ότι δεν γνώριζαν ότι οι ουσίες που χρησιμοποιούσαν ήταν απαγορευμένες.
ΠΟΙΕΣ ΗΤΑΝ ΟΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ
1. PHAS (Πολυυδροξυαλκανοϊκά οξέα)
Περιέχουν χημικές ενώσεις άνθρακα-φθορίου, οι οποίες είναι από τις ισχυρότερες στην οργανική χημεία. Αυτό σημαίνει ότι διασπώνται δύσκολα τόσο κατά τη διάρκεια της χρήσης τους όσο και όταν βρεθούν στο περιβάλλον. Επίσης, οι περισσότερες PFAS μεταφέρονται εύκολα στο περιβάλλον, καλύπτοντας μεγάλες αποστάσεις μακριά από την πηγή απελευθέρωσής τους, μολύνοντας υπόγεια και επιφανειακά ύδατα, ενώ συσσωρεύονται στο πόσιμο νερό και τα τρόφιμα.
Η σύμβαση της Στοκχόλμης τα περιλαμβάνει στη σύμβαση με τις ουσίες των οποίων η χρήση απαγορεύεται.
2. PHOA (υπερφθοροοκτανοϊκά οξέα)
Πρόκειται για συνθετική χημική ουσία που ανήκει στις υπερφθοριωμένες ενώσεις (PFAS). Χρησιμοποιείται κυρίως στην παραγωγή υλικών ανθεκτικών στο νερό, το λάδι και τη θερμότητα, όπως τα αντικολλητικά σκεύη και τα αδιάβροχα υφάσματα. Το PFOA είναι ανθεκτικό στη βιοδιάσπαση και παραμένει στο περιβάλλον και τον ανθρώπινο οργανισμό για μεγάλα χρονικά διαστήματα, με πιθανές επιπτώσεις στην υγεία, όπως διαταραχές του ανοσοποιητικού και ενδοκρινικές δυσλειτουργίες. Λόγω αυτών των κινδύνων, η χρήση του περιορίζεται σε πολλές χώρες.
3. PFCA (καρβοξυλικά οξέα)
Κατηγορία υπερφθοριωμένων ενώσεων (PFAS) που περιλαμβάνει το περφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA) και άλλα παρόμοια οξέα. Τα PFCA είναι ανθεκτικά στη βιοδιάσπαση, και συσσωρεύονται στο περιβάλλον και στους οργανισμούς, κάτι που αυξάνει τους κινδύνους για την υγεία. Έχουν συνδεθεί με προβλήματα όπως τοξικότητα στο ήπαρ και ενδοκρινικές διαταραχές, και για αυτό, σε πολλές χώρες, η χρήση τους περιορίζεται αυστηρά ή απαγορεύεται.
4. D4 και D5 (κυκλική διμεθικόνη και κυκλική πενταμεθικόνη)
Σιλικονικές ενώσεις. Χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά, προϊόντα φροντίδας της επιδερμίδας και βιομηχανικές εφαρμογές λόγω των ιδιοτήτων τους, όπως η αντοχή στη θερμότητα, η ευκαμψία και η ικανότητά τους να παρέχουν ομαλή αίσθηση. Ωστόσο, έχουν προκύψει ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους. Οι D4 και D5 θεωρούνται ότι είναι ενδοκρινικοί διαταράκτες και μπορεί να επηρεάζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.
ΟΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΕΝΤΟΠΙΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΦΘΗΝΑ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΑ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ
Η ύποπτη για καρκινογενέσεις διμεθικόνη, εντοπίστηκε σε eyeliners και liliners (μολύβια ματιών/φρυδιών).
Η κυκλοτετρασιλοξάνη (D4), που συνδέεται με προβλήματα γονιμότητας, ανιχνεύτηκε σε μαλακτικά και μάσκες μαλλιών.
«Οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν ότι οι απαγορευμένες ουσίες βρέθηκαν σε διαφορετικούς τύπους καλλυντικών προϊόντων, από διάφορους πωλητές και σε όλα τα εύρη τιμών», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην έρευνα που δημοσιεύτηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων.
Όλες οι χημικές ουσίες που εντοπίστηκαν στα δείγματα, έχουν απαγορευτεί βάσει των ευρωπαϊκών κανονισμών REACH (Registration, Evaluation, Authorisation, and Restriction of Chemicals) για τη διαχείριση των χημικών ουσιών, με στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τις πιθανές επιπτώσεις τους.
Απαγορευμένες ουσίες που προσδιορίστηκαν κατά τη διάρκεια του έργου και αριθμός μη συμβατά προϊόντων.
Ο κανονισμός αυτός, απαιτεί από τις επιχειρήσεις να καταχωρούν και να αξιολογούν τα χημικά που παράγουν ή εισάγουν στην ΕΕ, καθώς και να παρέχουν πληροφορίες για την ασφάλεια των προϊόντων τους. Μέσω του REACH, προωθείται επίσης η χρήση ασφαλέστερων εναλλακτικών ουσιών.
ΤΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΩΛΟΥΝΤΑΝ ΑΠΡΟΚΑΛΥΠΤΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΤΙΚΕΤΕΣ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στα online καταστήματα των εταιρειών, στους διανομείς, αλλά και με δειγματολογικό χημικό έλεγχο.
Κάποιες εταιρείες φέρονται να πουλούσαν απροκάλυπτα καλλυντικά με απαγορευμένες ουσίες στα συστατικά τους, καθώς οι ουσίες αυτές διακρίνονταν και στο διαδικτυακό τους κατάστημα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις εταιρείες δέχθηκαν δύο αλλά και τρεις διαφορετικές μορφές ελέγχου.
Επισκόπηση της μεθόδου που χρησιμοποιήθηκε για τον έλεγχο των προϊόντων.
ΕΠΙΔΟΘΗΚΑΝ «ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ»
Η Αρχή εντόπισε συνολικά 285 μη συμμορφούμενα προϊόντα και σε περίπου 160 επιχειρήσεις που τα αφορούσαν επιδόθηκαν «γραπτές προειδοποιήσεις» ως μέτρο συμμόρφωσης.
Ορισμένες εταιρείες συμμορφώθηκαν εθελοντικά, ενώ για επιπλέον 30 προϊόντα δεν έχουν κινηθεί ακόμη σχετικές ενέργειες, είτε γιατί οι εταιρείες ξεκίνησαν οικειοθελή αποχώρηση από την αγορά, είτε γιατί η έρευνα ήταν ακόμη σε εξέλιξη τη στιγμή της αναφοράς, είτε γιατί η απαγορευμένη ουσία βρέθηκε στην ετικέτα, αλλά δεν ήταν δυνατό να εντοπιστεί στα εργαστήρια.
Η έρευνα εξακολουθεί να διεξάγεται με ελέγχους 137 ακόμη υποθέσεων, δηλαδή το 48% των επιχειρήσεων της μελέτης.
Απευθυνόμενη προς τους καταναλωτές, η Αρχή επισημάνει τρεις ουσίες ( Perfluorononyl, dimethicone και κυκλοπεντασιλοξάνη (D5) ) που εμπεριέχονται σε καλλυντικά και οι οποίες είναι αποτρεπτικές για την αγορά τους.
INFO
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο : ECHA
